Giữa năm Thành Hóa của đời vua Minh Hiến Tông (1465 – 1488), một con hạc trắng mà nhà vua yêu thích nhất đã mất tích. Việc này làm xôn xao cả phủ Ninh Vương.
– Quản gia đem theo bốn tên gia nô lên phố tìm kiếm, họ chỉ nhìn thấy một con chó đang ăn một con hạc trắng trên cổ có đeo nhãn hiệu bằng đồng gắn hai chữ “Ngự tứ”. Bọn gia nô lấy làm kinh ngạc, tiến đến dùng dây thừng bắt con chó đó lại chuẩn bị giết. Tên quản gia vội vàng ngăn chúng, anh ta nghĩ rằng giết nó thì cũng không thể lấy lại được con hạc của vương gia, phen này phải bắt giữ chủ nhân của con chó này mới được. Thế là hắn đưa người kia cùng với con chó và con hạc đã bị cắn chết lên gặp tri phủ Nam Xương.
Tri phủ Nam Xương có tên là Chúc Hàn, Ông biết thừa những việc làm ngang ngược hỗn láo ở phủ Ninh Vương nhưng không biết làm thế nào khác được. Sau khi nghe tên quản gia nói xong, Chúc Hàn nói:
– Ngươi nên viết trước một bản cáo trạng, không có bản cáo trạng thì bản phủ không thể xét xử được.
Tên quản gia rất tức giận nói:
– Ở phủ Ninh Vương khi xử án từ trước đến giờ chẳng phải viết cáo trạng gì cả! Ông mới đến e rằng không biết đấy thôi.
Bản phủ xử nhất định phải có bản cáo trạng! – Thái độ của Chúc Hàn rất cương quyết.
– Tên quản gia đành phải viết một bản cáo trạng, ý nói là chủ nhân của con chó cố ý sai khiến con chó của mình cắn chết con hạc trắng có mang vòng “Ngự tứ”, việc làm này không chỉ là khinh thường vương gia mà còn mang tội khi quân!
Chúc Hàn xem xong tức giận quát lớn:
– Con chó này thật to gan, dám cắn chết hạc trắng Ngự Tứ thật đáng tội chết? Mau mau đem nó lại đây. Sao mày lại nghe lời xúi giục của chủ nhân cơ chứ?
Tên quản gia nghĩ thầm, con chó thì làm sao hiểu được lời của ông ta cơ chứ? Ông ta không hỏi người mà lại tra hỏi chó, để rồi xem ông ta xử ra sao?
Also Read: Chu Tiêu dùng bức tranh phụ tử khuyên cha
– Thấy con chó đó không lên tiếng gì, tri phủ Chúc lại hỏi con chó to gan kia, lại còn dám kháng cự không trả lời hả. Hiện giờ có bản cáo trạng của quản gia ở phủ Ninh Vương ở đây, mày hết đường chối cãi. Sai nha đâu, đem bản cáo trạng lại đây để cho chó xem, hỏi nó xem tất cả những gì đã ghi trong tờ giấy đó có đúng không!
“Đại nhân!” Tên quản gia không thể chịu đựng được nữa lên tiếng:
– Ông làm sao lại chỉ có tra hỏi chó? Chó thì làm sao hiểu được nó làm gì biết chữ.
Thế theo ngươi thì như thế nào mới đúng?
– Phải tra hỏi chủ nhân của chó!
Bản cáo trạng của ngươi chẳng nói là người sai khiến chó đó sao?
– Đúng ạ
Chó thì không hiểu tiếng, lại không biết chữ nữa, con người làm sao có thể sai khiến được nó cơ chứ? Ngươi thấy có mâu thuẫn không hả?
– Tên quản gia lo cuống cả lên nhưng vẫn cố nói vớt một câu:
Ông đừng quên rằng, tôi là một quản gia của Vương gia! Ông nhất định phải xử nghiêm minh vụ án này!
– Được lắm, ngươi hãy chờ xem!
Chúc Hàn cầm bút phê mấy câu thơ như sau:
“Bạch hạc tuy đới Ngự tự bài,
Chẩm nại gia khuyển bất thực tự,
Đường đường Nam Xương Chúc tri phủ,
Bất quản cầm thú tranh đấu sự”.
Dịch:
“Hạc trắng tuy đeo thẻ vua ban
Chẳng bằng chó nhà không biết chữ
Đường đường Chúc Tri Phủ Nam Xương
Bất kể cầm thú ông cũng xử”.
– Phê xong, ông liền đưa lại bản cáo trạng cho tên quản gia. Tên quản gia tức giận hét lên:
Ông được lắm, Chúc Hàn ạ, rồi xem Vương gia có để yên chiếc mũ của ông hay không…!
– Hỗn láo! – Chúc Hàn giận giữ hét lớn: ”Sai nha đâu, đánh cho hắn mười bốn trượng!”
Tên quản gia thấy tình thế bất lợi, vội vàng chuồn thẳng.
– Chúc Hàn quay lại nói với chủ nhân của con chó:
Không sao cả. Từ nay về sau phải giữ chó cẩn thận, kẻo lại gây phiền phức đấy.
– Chủ nhân của con chó lúc này mới hoàn hồn, hết lời cảm ơn tri phủ Chúc Hàn.
