Có một năm, Tô Đông Pha vi hành đến vùng Chiết Giang ngầm tìm hiểu dân tình. Hôm đó ông đến phủ Xử Châu, tỉnh Chiết Giang, tới nhà một người bà con dự tiệc, hai viên tham quan là tri phủ Dương Quí và huyện lệnh Vương Bút cũng có mặt. Tô Đông Pha tuy ngồi chiếu đầu nhưng do ông không mặc quan phục nên rất nhiều người không nhận ra.
Giữa buổi tiệc, có người đề nghị:
– Chúng ta hãy làm thơ phú góp vui rồi căn cứ vào sự hay dở mà ngồi theo thứ tụ, các vị thấy thế nào?
Mọi người đều hưởng ứng.
Huyện lệnh Vương Bút nói:
– Tôi xin làm một bài đầu tiên.
Tiếp đó ngâm rằng:
Nhất cá bằng tự lưỡng cá nguyệt,
Nhất dạng nhan sắc sương hoà tuyết,
Bất tri ná cá nguyệt hạ sương,
Bất tri ná cá nguyệt hạ tuyết.
Dịch:
Một chữ bằng ( )gồm hai chữ nguyệt ( )
Một vẻ nhan sắc sương và tuyết
Không biết nguyệt nào dưới sương ( )
Không biết nguyệt nào dưới tuyết ( )
Một quan viên lập tức ngâm tiếp:
Nhất cá xuất tự lưỡng trùng sơn,
Nhất dạng nhan sắc môi hoà thán;
Bất tri ná toạ sơn xuất mà,
Bất tri ná toạ sơn xuất thán
Đọc thêm: Tiêu Can dùng kế đuổi cường địch
Dịch:
Một chữ xuất ( ) chồng hai chữ sơn ( )
Một vẻ nhan sắc môi và than
Không biết ngọn nào núi xuất môi ( )
Không biết ngọn nào núi xuất than ( )
Tri phủ Dương Quí cũng lắc la lắc lư cái đầu ngâm:
Nhất cá lã tự lưỡng cá khẩu
Nhất dạng nhan sắc trà hoà tửu,
Bất tri ná trương khẩu hát trà
Bất tri ná trương khẩu hát tửu.
Dịch:
Một chữ lã ( )gồm hai chữ khẩu ( )
Một vẻ nhan sắc trà và tửu
Không biết miệng nào thì uống trà ( )
Không biết miệng nào lại uống rượu ( )
Lúc này, Tô Đông Pha mới ngâm:
Nhất cá nhị tự lưỡng cá nhất.
Nhất dạng nhan sắc quy hoà biệt,
Bất tri ná nhất cá thị quy,
Bất tri ná nhất cá thị biệt.
Dịch:
Một chữ nhị ( ) bằng hai chữ nhất ( )
Một vẻ nhan sắc quy và biệt
Không biết cái nào thì là quy ( )
Không biết cái nào lại là biệt ( )
– Ông vừa đọc xong, Vương Bút bỗng sầm mặt: Tên này hỗn xược thật! Chẳng phải là hắn muốn sỉ nhục đại nhân Dương Quý và Vương Bút ta sao? Hắn tưởng ta không nghe ra được ư? ”Quy” và Quý”, ”Biệt” và “Bút” toàn là từ đồng âm cả.
Hắn lập tức chỉ Tô Đông Pha mắng:
– Đồ điên! Người dám cả nói càn ư ?
Tô Đông Pha nói:
– Nếu bảo là nói càn thì ta thấy thơ các người mới là nói càn đấy. Thử nghĩ xem: sương tuyết là không nhìn thấy mặt trời, than đá là muốn thiêu thành tro, rượu chè vào bụng là biến thành nước tiểu, đó chẳng phải là nói càn sao? Chỉ có thơ của ta mới nói điều tốt lành, quy biệt (rùa, ba ba) là biểu tượng của sự trường thọ, các người còn không hiểu sao?
Lời nói của ông khiến Vương Bút cứng họng. Khi biết ông chính là Tô Đông Pha danh tiếng nổi như cồn, ai nấy đều ngớ cả ra.