Tổng Hạt ngồi đối diện với hắn, ông quan sát một hồi lâu, rồi đột nhiên nghiêm giọng nói: Có ta ở đây, người đừng có giở trò, cẩn thận ta sẽ tìm…
– Việc nghe ngóng thăm dò, suy lý, phân tích là những thủ thuật cơ bản trong việc phá án. Đó là những phẩm chất trong những tiểu thuyết trinh thám của các nhà văn phương Tây.
Nhiều người cho rằng đó là những sáng tạo riêng của họ. Thực ra, ở Trung Quốc cổ đại đã có nhiều người giỏi nghề trinh thám. Không chỉ có Địch Nhân Kiệt và Tống Nhân Tông ở thời Võ Tắc Thiên của triều đại nhà Đường mà ngay cả quan sử Tổng Hạt ở nha phủ Lâm An của Triều Minh, tài năng của ông cũng không hề thua kém các thám tử phương Tây.
– Truyện về Tổng Hạt có rất nhiều, ở đây chỉ lấy ba chuyện làm ví dụ.
Có viên quan phủ mất chiếc bình vàng. Con hầu trông nom chiếc bình đã phát hiện ra có trộm, nhưng không làm cách nào để ngăn chúng được, tay phải thì bị thương, nên để chúng trốn thoát đi. Khi đến nhà viên quan này, Tổng Hạt liền triệu tập mọi người lại. Kiểm tra vết thương trên tay con hầu, ông phát hiện ra vết thương không nặng lắm mà chị ta cứ kêu rống lên. Đứng bên cạnh chị ta là một gã thanh niên cao to vạm vỡ, nghe tiếng rên rỉ của chị ta, trên mặt hắn biểu lộ sự lo lắng, đau xót.
– Tổng hạt đoán rằng con hầu và tay thanh niên đó có tình ý với nhau, chị ta đã lấy cắp chiếc bình vàng rồi đưa cho gã, sau đó chị cầm dao tay trái chặt vào tay phải mình, chị không dám chặt mạnh, nhưng vẫn làm ra bộ vết thương nghiêm trọng lắm, như vậy để cho gã thanh niên thương xót, bày tỏ tình cảm. Qua tra hỏi, phán đoán của Tổng Hạt quả là đúng sự thật, vụ án này đã được giải quyết ngay.
Lại có lần, Tổng Hạt ngồi uống trà trong quán. Quán trà này trông rất cầu kỳ, đồ pha chè cũng rất tinh xảo. Trong đó có một cái ấm gốm. nghe nói đó là vật quý của ông tổ truyền lại, giá tiền rất cao, chủ quán lấy nó để câu khách, buôn bán rất thịnh vượng. Tổng Hạt đang uống trà bỗng nhiên có một thương gia bước vào quán, hắn ta mặt mũi khôi ngô, ăn mặc chải chuốt, hắn sử dụng chiếc ấm gốm này để pha trà. Tổng Hạt ngồi đối diện với hắn, ông quan sát một hồi lâu, rồi đột nhiên nghiêm giọng nói:
Đọc thêm: Tiền Tảo chia rẽ kinh quân để tra hỏi
– Có ta ở đây, người đừng có giở trò, cẩn thận ta sẽ tìm ngươi đấy!
Tay thương gia nọ mặt đỏ bừng lên vì xấu hổ, vội vàng chuồn thẳng. Chủ quán bèn hỏi Tổng Hạt, làm sao mà biết được người khách đó muốn giở thủ đoạn. Tổng Hạt nói:
– ”Người uống trà bình thường chỉ dùng một tay rót nước, nhưng hắn lại phải dùng cả hai tay bưng ấm lên rồi mới rót, rõ ràng là hắn muốn đo kích cỡ của chiếc ấm gốm đó, rồi đi đặt làm một chiếc ấm giống thế để đổi lấy ấm thật! Chủ quán nghe xong hết lòng cảm tạ Tổng Hạt.
Lại lần khác, có nhà bị mất chiếc hầm, nhưng kẻ trộm không để lại dấu vết gì. Tổng Hạt nói với tên lính: Có thể là vụ án này do người khỉ làm. Người hãy đến đó dò hỏi, nếu hắn ta không nói, người phải sẽ bảo hắn nhổ nước bọt vào lòng bàn tay.
– Tên sai nha tìm đến người khỉ ở một ngôi chùa cổ. Hắn thấy sai nha hỏi thì rất hoang mang, nói năng không mạch lạc, nhưng không chịu nhận tội. Tên lính liền làm theo lợi dặn của Tổng Hạt, bảo hắn ta nhổ nước bọt vào lòng bàn tay.
Tên người khỉ cảm thấy cổ họng khô hết cả, không thể nhổ nước bọt ra, sau đó hắn đành phải thú nhận sự thật là đã lợi dụng khỉ để ăn trộm chiếc hầm. Sau khi sự việc đã được giải quyết xong, Tổng Hạt liền nói với tên lính:
– Đầu tiên ta chỉ đoán rằng việc này có khả năng là do người khỉ làm, do vậy đã để ngươi đi dò hỏi, trong lòng hắn có quỷ, hắn nhất định sẽ cảm thấy sợ hãi, khi mà con người ta lo lắng hồi hộp thì nhổ nước bọt sẽ không ra. Tên sai nha lúc này phục Tổng Hạt sát đất.