Năm Hàn thông thứ nhất đời nhà Đường (năm 860- 873) huyện lệnh của huyện Giang Âm Triệu Hoà là người rất nổi tiếng trong việc phá án.
– Một hôm, có một người dân ở một thôn nọ của huyện Hoài Âm tên là Mâu Kim Đại đến dâng cáo trạng.
Triệu Hoà hỏi:
– Ở Hoài Âm của các người cũng có quan phụ mẫu. Cớ sao lại bỏ chỗ gần tìm chỗ xa làm gì?
Mâu Kim Đại thưa:
– Bởi vì huyện lệnh Hoài Âm không thấy sự việc, nên tiểu dân có oan mà khó giãi bầy ạ! Nguyên là năm trước đó, để giải quyết một số công việc, Mâu Kim Đại đã tìm đến một người quen trong làng là Hoàng Thái Long vay 900 ngàn bạc và thế chấp bằng đất ở, nói rằng trả hết nợ thì hoàn thế chấp. Nửa năm vừa rồi, Mâu Kim Đại đem trả 800 ngàn, cho rằng là chỗ quen biết, nên cũng không đòi biên nhận.
Cách đây không lâu Mâu Kim Đại lại trả nốt khoản tiền còn lại, và đòi thu hồi đất thế chấp, nào ngờ Hoàng Thái Long lại trở mặt lật lọng định chiếm đoạt luôn cả đất thế chấp về phần mình. Mâu Kim Đại kêu lên huyện nha, Hoàng Thái Long khăng khăng rằng ông vu cáo, Mâu Kim Đại lại chẳng có gì làm bằng chứng, nên bị phát xét là vu cáo. Tố cáo lên đến Châu phủ, cũng chẳng ăn thua gì, đến bước đường cùng, mới nghe tiếng đồn mà tố cáo sang huyện khác.
– Triệu Hoà lệnh đọc xong đơn tố giác, nghĩ bụng: Nếu cho bắt Hoàng Thái Long, nhất định sẽ kinh động đến quan phủ Hoài Âm, ta xử án vượt phạm vi quản hạt thế này, chưa biết chừng lại gây nên sóng gió nơi quan trường. Vả lại vụ án này đã không có vật chứng lại thiếu cả nhân chứng, như vậy phá được án, đâu có phải, chuyện dễ dàng. Bởi thế ông trở nên do dự…
Đọc thêm: Trận địa cờ ngựa của Thị Thúc Tông
Công đường vắng lặng. Triệu Hoà đang dán mắt vào dòng chữ ”Hoàng Thái Long bảo tôi vu cáo”, rồi thận trọng cân nhắc, cuối cùng tuyên bố:
– Bản huyện chấp nhận đơn tố cáo vượt phạm vi địa hạt của đương sự, năm ngày sau sẽ xử án. Ngay sau đó Triệu Hoà đã sai người công sai, mang văn bản do chính tay ông viết đến huyện Hoài Âm, trong đó viết: ”Gần đây, huyện Giang Âm có bắt được tên cướp sông, chứng cứ phạm tội rất rõ ràng. Hiện nay hắn đã khai ra Hoàng Thái Long người huyện Hoài Âm là đồng bọn, xin cho bắt ngay, giao cho những người mang thư này giải về Giang Âm”… Huyện lệnh Hoài Âm thấy nói đến cướp sông, cho là chuyện hệ trọng không dám chậm trễ, ngay đêm ấy cho bắt ngay Hoàng Thái Long.
Ngày thứ năm, Hoàng Thái Long vừa lên công đường Giang Âm, đã luôn mồm kêu oan ức. Triệu Hoà quát:
– Tội của ngươi chứng cứ sờ sờ như núi, lại còn định chối cãi: Tang vật còn để trong nhà ngươi, hoàn toàn có thể xác minh được?
Dạ bẩm, tiểu nhân không hề cất dấu cái gì là tang vật ạ! – Hoàng Thái Long biện bạch ngay.
– Thế thì ngươi hãy kể hết mọi thứ tài sản của ngươi ra, nếu không sai, mới có thể minh oan cho ngươi được.
Hoàng Thái Long vội vàng khai hết mọi thứ tài sản. Ngoài ra còn cả 900 ngàn, tiền của Mâu Kim Đại thôn Đông chuộc đất thế chấp v.v…
– Triệu Hoà cười nhạt bảo:
Nếu người không là cướp sông, tại sao lúc đầu lại che giấu khoản tiền Mâu Kim Đại chuộc đất? – Ngay sau đó cho gọi Mâu Kim Đại ra công đường, Hoàng Thái Long đành phải nhận tội lừa bịp của hắn. Cuối cùng Triệu Hoà đã tuyên phán: Giải tên Hoàng kia về Hoài Âm, trừng trị theo pháp luật, đồng thời lệnh cho hắn trả biên bản thế chấp cho Mâu Kim Đại.
