Trận Peloponnisos là cuộc chiến giữa hai bang thành lớn nhất của Hy Lạp là Sparta và Athens, nổ ra từ năm 431 đến 303 TCN.
Sau khi đánh bại Ba Tư, Athens liên tục bành trướng ra bên ngoài, khống chế biển Aegea, tạo nên cục diện tranh bá quyền với Sparta. Sparta rất bực tức về điều này, tranh chấp với Athens về việc không can thiệp vào nội chính của các nước nhỏ khác. Chính vì thế, trên bán đảo Hy Lạp nổ ra chiến sự liên miên. Sau đó, các nước chư hầu Hy Lạp dần hình thành 2 đồng minh: một là đồng minh Delos do Athens đứng đầu, hai là đồng minh Peloponnesos do Sparta đứng đầu.
Năm 431 đến 421 TCN là giai đoạn thứ nhất của cuộc chiến tranh. Các nước thuộc đồng minh Peloponnisos tấn công vào liên minh Athens, khơi mào chiến tranh. Mấy tháng sau, Sparta lại xâm lược Attica của Athens, cuộc chiến tranh bắt đầu nổ ra toàn diện. Lúc đó, Sparta có khoảng 60.000 kỵ binh và bộ binh, Athens có khoảng 30.000 quân, ngoài ra còn có 300 chiến thuyền.
Sparta có lực lượng lục quân hùng mạnh, còn Athens lại chiếm ưu thế trên biển. Sparta nhanh chóng chiếm được Attica của đồng minh Delos, đồng thời tiến hành ly gián giữa thành viên các nước trong đồng minh Delos, bao vây và cô lập Athens. Athens lại áp dụng sách lược phòng thủ trên bộ, tấn công trên biển, tấn công vào khu vực duyên hải của đồng minh Peloponnisos, làm cho Sparta suy yếu. Hai bên đều có thắng có thua, chẳng ai chịu nhường ai.
Đọc thêm: Trận hải chiến Sarames
Năm 427 TCN, một số nước thuộc liên minh Athens đã khởi nghĩa chống lại Athens khiến cho lực lượng chiến đấu trên đất liền của Athens càng trở nên suy yếu. Athens bèn tăng cường thế lực trên biển.
Năm 425 TCN, hải quân Athens đã đánh chiếm mấy hòn đảo gần Pylos, mở rộng vùng biển của mình. Đồng thời, người Athens xâm nhập vào Sparta, phát động cuộc bạo động nô lệ ở Sparta, khiến Sparta rơi vào tình hình khó khăn. Chính vào lúc tình thế ngày càng có lợi cho Athens, trong thành Athens bất ngờ xảy ra bệnh dịch.
Thủ lĩnh Perikles nhiễm bệnh nặng, qua đời. Người kế nhiệm thay đổi sách lược chiến đấu trước đây, càng đánh càng thua, tình thế đảo ngược hẳn. Đến năm 422 TCN, lực lượng chủ lực của Athens và Sparta có một cuộc chạm trán nảy lửa tại bờ phía Bắc biển Aegae. Quân Athens mặc dù không chiếm ưu thế về binh lực nhưng chiến thuật tinh nhuệ, còn quân Sparta vừa đông, vừa được trang bị đầy đủ. Hai bên đánh mãi vẫn không phân thắng bại. Cuộc chiến đấu vô cùng tàn khốc, thủ lĩnh của Athens là Crien và tướng quân Sparta là Perasita đều chết trận.
Năm 421, chiến sự tạm thời yên ắng, hai bên kỷ “hòa ước Nicias” đình chiến trong 50 năm.
