Cuối thời Đông Hán có một người đã từng làm quan cao tới chức thái uý, tên là Hoàng Uyển, đã từng cùng với tư đồ Vương Doãn bàn bạc việc trừ khử tên ác tặc Đổng Trác. Ngay từ lúc còn rất nhỏ, Hoàng Uyển đã tỏ ra rất thông minh và thạo nói năng.
Năm Kiến Hoà thứ nhất, thời Đông Hán Hoàng đế Lưu Chính cầm quyền, ông nội của Hoàng Uyển là Hoàng Quỳnh ở Ngụy quận nơi giáp ranh giữa Hà Bắc và Sơn Đông giữ chức thái thú, bé Uyển cũng sinh sống với ông ở đây.
Giữa tháng giêng, thời tiết có nhiều thay đổi, trên trời bỗng xảy ra nhật thực. Dân chúng trong mười huyện mà Ngụy quân quản hạt đều nhìn thấy rất rõ, thế nhưng mọi người trong kinh thành lại không nhìn rõ. Tin tức lan tới, triều đình, thái hậu lập tức truyền lệnh cho vời Hoàng Quỳnh:
Không dám chậm trễ, Hoàng Quỳnh mang theo Hoàng Uyển ngồi lên xe ngựa, đi ngày đi đêm để tới kinh thành.
Trong cung, thái hậu ngồi dưới chiếc lọng che với cả bầy cung nữ mĩ miều hầu hạ tiếp kiến Hoàng Quỳnh.
Hai ông cháu Hoàng Quỳnh phủ phục dưới thềm, rập đầu liền mấy cái Thái hậu cười và hỏi;
– Thằng bé kia con nhà ai?
Hoàng Quỳnh đáp:
Dạ đó là cháu của vi thần, tên là Hoàng Uyển ạ!
Thái hậu hỏi:
– Được mấy tuổi rồi?
Hoàng Quỳnh đáp:
– Dạ năm tuổi ạ!
Thái hậu nói:
– Này! Tiểu Uyển, ngươi ở Ngụy quận có nhìn thấy nhật thực không?
Also Read: Hoa Đà tìm thầy giải đề khó
Tiểu Uyển lảnh lót trả lời:
Nhờ hồng phúc của Thái hậu, có nhìn thấy ạ!
Thái hậu lại hỏi Hoàng Quỳnh:
– Nhật thực nó như thế nào nhỉ?
Hoàng Quỳnh chưa tìm được câu gì có hình ảnh chính xác để nói rõ về nhật thực, mặt bỗng đỏ vì lúng túng.
Hoàng Uyển tỏ ra rất tinh nhanh, cậu lấy tay hích vào người ông đang lúng túng. Ông ngoảnh mặt sang nhìn cháu mình, Hoàng Quỳnh nói nhỏ:
Ông bảo rằng nó như hình mặt trăng thượng huyền đầu tháng ấy!
Hoàng Quỳnh kinh ngạc và mừng rỡ, lớn tiếng báo cáo thái hậu cách nói của cháu mình. Nghe nói thế xong, thái hậu cười bảo:
– À! Thế đấy! Miệng chó ngao nhỏ quá không nuốt hết được mặt trời! – Sau đó lại nói – Thằng cháu đã nói gì với ông, không được giấu ta nhé!
Hoàng Quỳnh giật mình, vội quỳ rạp xuống đất xin xá tội:
Dạ Tiểu Uyển nói với thần nên trả lời câu hỏi của Thái hậu thế nào đấy ạ!
Thái hậu cười bảo:
Ta đã nhìn ra ngay, đây là một đứa trẻ thông minh dĩnh ngộ mà – Nói xong, liền sai người mang những món quà quý giá ra tặng cho cậu bé.
