Sau khi Khang Hi Hoàng đế đích thân lên cầm quyền một mặt trừng trị gian thần, tiến đánh quân phiệt, phòng chống ngoại xâm; mặt khác dùng châu báu tặng thưởng cho các quan viên trung thành với vương triều Thanh ở các vùng.
– Thế nhưng, trong quá trình chinh chiến không ngừng mà mang theo chỗ châu báu này thật không an toàn. Cho nên Khang Hi hoàng đế sai người đóng mười chiếc hòm sắt lớn chắc chắn, bên trong chia ra đựng các loại châu báu khác nhau. Trên mỗi một hòm lại dùng một cái khoá kiểu khác nhau, mỗi ổ khoá chỉ có hai chìa. Khang Hi chọn ra mười vị cận thần đáng tin cậy nhất giao cho mỗi người một chìa, dặn họ phải bảo quản cẩn thận, khi nào cần phải mở hòm lấy châu báu họ tự động mở hòm ra mà lấy.
Mười cái hòm sắt này cùng với đại quân đánh dẹp nam chinh bắc phạt thật sự đã phát huy được tác dụng khen thưởng. Các tướng sĩ đều dũng cảm thiện chiến, lập được nhiều kỳ công các hiền thần thì cúc cung tận tuỵ, một lòng son sắt. Nhưng một thời gian sau, Khang Hi hoàng đế cảm thấy rất không thuận tiện. Bởi vì các cận thần thường xuyên thay nhau đi theo ông, khi nào cần lấy một loại châu báu nào đó ban thưởng cho công thần, luôn luôn phải chờ đợi rất lâu để sai người đi lấy chìa khoá. Ví như, một viên quan nào đó có công lao hiển hách đáng được thưởng ngọc Như ý nhưng vị cận thần bảo quản chiếc hòm đựng ngọc Như ý lại không có ở đấy khiến cho tình thế rất rắc rối. Làm thế nào để mười cận thần đều có thể dùng cái chìa khoá mà mình bảo quản, đồng thời mở được cả mười cái hòm đây?
– Khang Hi hoàng đế nắm chặt mười cái chìa khoá còn lại mãi không nghĩ ra được cách gì? Sau biết chuyện, Hoàng Hậu liền hiến diệu kế mở hòm cho Khang Hi hoàng đế, Khang Hi tấm tắc khen ngợi. Trong lúc vui mừng ông lại nảy ra một kế, định nhân cơ hội này thử xem mưu lược của các đại thần thủ hạ như thế nào?
Also Read: Thi Ngu Sơn mời thần viết chữ
Ngày hôm sau, Khang Hi hoàng đế cho gọi mười vị đại thần và tướng quân đắc lực nhất, có mưu lược nhất vào, nói:
– Các ái khanh, hôm nay trẫm ra một đề mục, ai đối đáp được trẫm sẽ ban thưởng dạ ngọc minh châu là thứ châu báu hiếm có cho người đó.
Ban thưởng dạ minh châu quả là cao quý, rất hấp dẫn người ta. Mười vị đại thần tranh nhau đáp.
– Thay bằng chìa khác.
Mỗi một cận thần đều giữ mười chìa…
– Khang Hi hoàng đế đều lắc đầu, mười vị kia cũng không còn kế gì nữa. Bình thường, đối với các quan văn này, lối chơi chữ bóng gió, ngâm thơ làm phú đều là thói thường, còn các tướng quân thì những chuyện hoạch định sách lược tác chiến, chiến đấu trong vòng hàng ngàn dặm cũng dễ như trở bàn tay, cái vấn đề này nhỏ thì nhỏ thật đấy nhưng không thể tìm thấy đáp án trong các tứ thư ngũ kinh, tôn tử binh pháp gì đó được. Các đại thần đều đưa mắt nhìn nhau.
Khang Hi hoàng đế nói:
– Các ái khanh nghe đây, ai trả lời được sẽ thưởng thêm một hòm châu báu nữa.
Lúc đó chợt có một giọng nói trẻ con cất lên:
– Hoàng thượng, nô tài có cách mở hòm.
Các đại thần nhìn về phía có tiếng nói, hoá ra là Bố Trát La, tiểu thái giám mới vào triều đang quỳ mà tâu.
– Khang Hi Hoàng đế nói:
Miễn lễ, hãy trình bày đi.
– Bố Trát La đáp:
Tạ ơn hoàng thượng.
Sau đó đứng lên chậm rãi nói;
– Mười cái chìa khoá kia vẫn chia ra cho mười vị cận thần giữ, mười cái còn lại. tương ứng với mười chiếc hòm lần lượt đánh số từ một đến mười, sau đó bỏ cái chìa khoá số một vào hòm số hai, chìa khoá số hai bỏ vào hòm số ba, cứ thế mà suy ra, chìa khoá số mười sẽ bỏ vào hòm số một. Như vậy, bất cứ đại thần nào cũng đều có thể dùng chìa khoá mở được hòm của mình, tiến hành liên hoàn thì tất cả các hòm đều mở được.
Khang Hi Hoàng đế thấy Bồ Trát La đối đáp trôi chảy thì hết sức kinh ngạc. Về sau, Bồ Trát La được làm thái giám thân cận.
