Một hôm, tại nha môn huyện Hợp Phì (lúc đó thuộc phủ Lư Châu, tỉnh An Huy), Tôn tri huyện thụ lý một vụ án rất khó xử: ba người đàn ông cùng tranh đoạt một cô gái.
– Quỳ trước công đường là cô gái có dáng người thanh mảnh, nét mặt thanh tú, trong đôi mắt đẹp của cô vẫn còn hiện rõ sự uất ức. Đằng sau cô là ba người đàn ông, bên trái là một thanh niên anh tuấn dũng mãnh, đầy tinh thần mạnh mẽ; ở giữa là một thương nhân trung niên béo ục ịch, xem ra rất giàu kinh nghiệm; bên phải là một thanh niên gầy gò thấp bé, mặt nhìn chằm chằm không chớp vào quan huyện, xem ra rất cẩn thận kỹ tính, đây là một địa chủ nhỏ. Bên cạnh còn có một phụ nữ trung niên cũng đang quỳ, đó là mẹ cô gái.
Sự việc như thế này: Một người họ Lưu là bạn thân của viên võ quan họ Trần, họ Lưu sinh được một đứa con gái tên là Tiểu Kiều, họ Trần sinh một đứa con trai tên Đại Thông. Hai người đã đính ước cho hai trẻ từ khi còn nhỏ. Mấy năm sau, Trần võ quan đem theo gia đình về quê cũ, từ đó đứt đoạn tin tức, không lâu sau ông Lưu cũng mắc bệnh chết. Khi Lưu Tiểu Kiều mười tám tuổi, mẹ cô thấy không thể đợi thêm được nữa liền hứa gả cô cho một thương nhân. Thương nhân này sau khi đem lễ ăn hỏi đến đã đi buôn bán ở xa đến hai năm trời không thấy quay về. Mẹ của Tiểu Kiều lại đem con gái gả cho một địa chủ khác ở cùng thôn. Khi ngày đón dâu của địa chủ sắp đến gần thì người thương nhân quay về, phái người đến bàn định ngày giờ kết hôn. Vừa đúng lúc đó con trai vị võ quan Trần Đại Thắng cũng chuẩn bị lễ vật đón dâu đem đến. Thế là ba nhà đã kiện cáo lẫn nhau chỉ vì Lưu Tiểu Kiều.
– Tôn tri huyện nghĩ đi nghĩ lại, trong lúc này khó mà phán quyết được đành phải tuyên bố cho bãi đường.
Ngày hôm sau thăng đường thẩm vấn, Tôn tri huyện nói với cô gái:
– Ta thấy cô rất xinh đẹp, thảo nào họ không ai chịu nhường ai.
Tiểu Kiều xấu hổ cúi gầm mặt không dám lên tiếng. Tôn tri huyện lại nói:
– Ngươi không thể cùng lúc gả cho ba người đàn ông được, còn mẹ ngươi lại xác nhận đã nhận ba lễ ăn hỏi của họ, bản quan lại cũng không thể thiên vị một ai, xem ra, giữa ba người này chỉ còn có thể do ngươi tự chọn lấy một thôi.
Also Read: Tôn Liễu phán đoán dâm phụ
Tôn tri huyện thúc giục cô mấy lần cô cũng không đáp lời.
– Tri huyện lại hỏi:
Thế thì ngươi muốn giải quyết như thế nào?
– Tiểu Kiều là một cô gái, đời nào dám tự chọn rể kia chứ? Lại chẳng bị người ta cười vào mặt cho ấy. Mà dù cho người khác không cười cô thì hai người đàn ông còn lại kia có chịu tha cho cô không? Cô thấy mọi mặt đều khó khăn, vừa tức giận vừa xấu hổ, nói một câu cụt ngủn:
Tôi muốn chết.
– Tôn tri huyện nói:
E là ngươi còn chưa có ý chí kiên trinh đấy.
– Tiểu Kiều bỗng chốc nổi giận nói:
Tôi chỉ mong được chết ngay.
– Tôn tri huyện nói nhỏ mấy câu vào tai người sai nha rồi quay lại nói với cô gái:
Xem ra cũng chỉ có ngươi chết mới giải quyết được vụ kiện này. Được mau đem rượu độc ra đây.
– Lát sau, sai nha quả thật đem ra một bình rượu độc. Tiểu Kiều bất đắc dĩ nuốt nước mắt uống liền một hơi cạn bình. Mẹ cô và người thanh niên anh tuấn kia định đoạt lấy bình rượu nhưng bị bọn sai nha cản lại. Tiểu Kiều uống rượu độc không kêu sau thì lăn ra đất mấy vòng rồi nằm ngay đỏ ra giữa công đường. Sai nha báo cáo lên:
Đã chết.
– Tôn tri huyện hỏi địa chủ:
Ngươi đem xác cô ta về nhà đi.
– Địa chủ nói:
Kiệu của tôi làm sao có thể chở về một người chết được?
– Trước đây cô ta đã có chồng chưa cưới, tôi xin nhường cho anh ta đấy.
Người thương nhân bĩu môi, cũng nói là không cần người chết.
– Chỉ có con trai của viên quan võ là Trần Đại Thông nén nước mắt, rạp đầu nói với Tôn tri huyện:
Tiểu sinh tuân theo sự xếp đặt của tiên phu, quyết định Tiểu Kiều làm vợ, cô ấy chết, tôi cũng không được phản bội lại tình nghĩa vợ chồng nên nguyện nhận xin về, chôn cất cô ấy theo nghi lễ vợ chồng.
– Trần Đại Thắng cõng Tiểu Kiều về nơi anh ở, đêm đó Tiểu Kiều bỗng nhiên tỉnh lại. Hoá ra Tôn tri huyện cho cô uống không phải là rượu độc mà là thuốc mê.
