Thời Tống Thần Tông Khang Ninh (năm 1068- 1078), Trình Hạo người Lạc Dương làm đến chức giám sát ngự sử. Khi còn làm huyện lệnh ở Phổ Thành, Sơn Tây ông đã từng phá được một vụ án lòe bịp rất nhanh chóng.
Lúc đó, có một địa chủ họ Trương mắc bệnh mà chết, sáng ngày thứ hai sau khi mai táng có một ông già tìm đến, nói với người con trai độc nhất của Trương địa chủ.
– Ta là cha của con, bây giờ ta tuổi tác đã cao, không nơi nương tựa nên đến sống cùng với con.
Tiếp đó, ông già kể rõ lai lịch ngọn ngành với con trai Trương địa chủ. Anh con trai vô cùng kinh ngạc liền kéo theo ông già cùng đến cửa quan, thỉnh cầu huyện lệnh phán xử.
– Ông già nói trước:
Tôi là một thầy lang, do gia cảnh, khốn khó nên phải lưu bạt khắp nơi chữa bệnh cho mọi người, hàng năm rất ít khi về nhà. Khi vợ sinh được đứa con trai vì không thể nuôi được đành phải dứt ruột đem nó cho Trương địa chủ. Ngày này, năm này, tháng này do một người họ Lý trong thôn bế đi, người hàng xóm là A Mao tận mắt chứng kiến.
Đọc thêm: Triệu Quỳ một lời nói làm yên lòng dân
– Việc cách đây bằng ấy năm trời, làm sao mà ngươi có thể kể lại tường tận như thế được?
Ông già nói:
– Tôi hành nghề y từ một nơi xa trở về mới nghe nói thế, lúc đó đã ghi vào sau quyển sổ kê đơn thuốc.
Nói đoạn lấy ra quyển sổ kê đơn thuốc dâng lên cho Trình Hạo xem, bên trên dùng bút lông ghi rằng: Ngày này, năm này, tháng này, người này bế con trai đem đi cho Trương Tam ông.
– Trình Hạo hỏi con trai địa chủ.
Năm nay ngươi bao nhiều tuổi?
– Anh con trai đáp:
Ba mươi sáu tuổi.
– Trình Hạo lại hỏi:
Cha ngươi năm nay bao nhiêu tuổi?
– Bảy mươi sáu.
Trình Hạo nói với ông già:
– Nghe rõ chưa? Khi người này ra đời bố anh ta mới có bốn mươi tuổi, tuổi tác như thế, tại sao gọi là Trương Tam ông được?
Ông già nghe thể hoảng sợ thất thần, đành phải thừa nhận mình đã cuồng vọng định lừa bịp của cải của nhà địa chủ, chiếm đoạt ruộng đất của người ta nên mới mạo nhận con trai.
