Thời Tam Quốc, Trương Cử người nước Ngô làm huyện lệnh huyện Câu Chương.
– Một hôm, có người đến báo xảy ra vụ trọng án ”giết chồng”, bị cáo là một người đàn bà ngoài ba mươi tuổi ả mặc quần áo tang, vừa đến công đường đã òa lên khóc than thảm thiết.
Nguyên cáo trình bày rằng:
– Tôi là anh chồng của nó. Hôm qua nó về nhà mẹ đẻ, vừa hay đến nửa đêm nhà em tôi bị cháy, xung quanh đó chẳng có nhà cửa gì, cho nên đến lúc chúng tôi đến nơi, nhà đã cháy rụi, em tôi chết dưới gầm giường. Ngày thường, ả này đã có những hành vi không chính chuyên, hẳn là ả đã bàn bạc với tên gian phu nào đó, vờ về nhà mẹ đẻ rồi nửa đêm quay lại cùng gian phu mưu giết em tôi, sau mới châm lửa đốt nhà? để đổ cho ”cháy nhà chết chồng”, xin đại nhân minh xét cho em tôi ạ!
Ả đàn bà kia bỗng nhảy lên như điên:
– Ông bảo tôi có gian phu, thì gian phu là ai? Ông bảo tôi tự giết chồng mình, thì có chứng cứ gì không.
Ông kia đành cứng họng không biết nói sao, định cãi mà không cãi nổi.
– Mụ đàn bà được thể, bỗng khóc than thảm thiết hơn:
Sao mà tôi khổ thế này hở trời! Mới chút tuổi đầu tôi đã thành gái góa, lại còn phải mang tiếng xấu suốt đời thì bảo tôi làm sao sống nổi, chẳng thà tôi chết đi cho xong.
– Nói xong ả lao đầu vào cái cột nhà gần đó. Sai dịch vội lao ra ôm lấy ả, thế là ả lại càng khóc dữ hơn, gào lớn tiếng hơn, kể lể thảm thiết hơn, đến nỗi nẫu cả ruột gan người khác ra.
Trương huyện lệnh đưa mắt nhìn một hồi lâu, nghĩ bụng: Trong tay không có chứng cứ gì, phải đi khám tử thi trước đã rồi mới nói chuyện được.
Đọc thêm: Triệu Tư đi sứ nước ngụy trổ tài hùng biện
Đến nhà người chết, thấy căn nhà đã bị cháy sập, tro bụi cuốn tung theo gió lốc. Kết quả khám nghiệm tử thi, chẳng thấy có chỗ nào khả nghi. Trương Cử đưa tay vạch miệng người chết ra nhìn, ngẫm nghĩ một lát, rồi vẫy tay nói:
– Thôi cho làm ma chôn cất đi! Nói xong, ông liếc nhìn sang ả đàn bà, thấy lông mày của ả đàn ra như hể hả trong lòng, như vừa bỏ đi được vật gì đè nặng trong tim. Ông anh chồng của ả thì cuống lên. Trương Cử làm như không biết, ông lại bảo:
Làm đám ma có khi phải giết tới hai con lợn đấy nhỉ?
– Ả đàn bà nói:
Dạ đến bốn đấy ạ?
– Trương Cử sai anh ruột của người chết trói hai con lợn rồi lại sai người đốt hai đám lửa ở trước cổng nhà. Mọi người không hiểu như thế là ý làm sao.
Bỗng lại nghe huyện lệnh bảo:
– Đem một con lợn giết đi rồi gác lên lửa mà đốt; còn một con, cứ để sống như thế mà đốt.
Một lúc sau, rơm củi đã cháy hết. Trương Cử sai người vạch miệng con lợn chết rồi mới đất ra xem, thấy trong đó không hề có tro, sau đó lại sai người vạch miệng con lợn bị thiêu sống ra xem, thấy bên trong đầy tro bụi.
– Thế là Trương Cử nói:
Các người xem, trong miệng người chết không hề có tro than, chứng tỏ rằng anh ta bị chết rồi mới bị thiêu. Sau đó quay sang ả đàn bà, ông tiếp.
– Nào Lúc này ngươi muốn nói những gì đây?
Ả đàn bà đành chỉ còn biết khai rằng đã thông đồng với tên dâm phu để mưu giết hại chồng và xin chịu tội.
