Địch Nhân Kiệt vốn không ưa dùng ”roi vọt tra khảo” để thẩm án, mà muốn tìm ra chứng cứ cụ thể để phán quyết, cho nên ông đã kiên nhẫn hỏi vợ…
Xưa có một người con trai tên là Hách Quảng Hữu, nhân ngày Tết Đoan Ngọ, đưa vợ và con gái lên thị trấn xem đua thuyền. Anh ta có uống một chút rượu, sau khi về nhà là ngủ say mê mệt.
– Đến tối, từ trong nhà anh vọng ra một tiếng thét kinh hoàng và thê thảm, rồi tiếp sau là tiếng khóc nức nở của vợ anh ta. Khi hàng xóm láng giềng nghe tin đến nơi, thấy hai mắt của Hách Quảng Hữu lồi thô lố ra, người chết lúc nào không biết. Nhân viên bảo chính trong vùng đã bẩm báo việc này lên quan huyện Địch Nhân Kiệt (607- 700) tự Hoài Anh, còn gọi là Lương Văn Huệ Công.
Địch Nhân Kiệt xét án như thần là điều xưa nay mọi người vốn đã biết, nhưng với vụ án này thì chưa biết ngay được đâu là bờ là bến. Tuy Địch Nhân Kiệt có nghi ngờ đây là một vụ án “giết chồng”, thế nhưng người vợ thì luôn mồm chối đây đẩy không nhận, khám nghiệm trên thi thể anh ta vừa không có dấu vết bị đánh đập, cũng chẳng có biểu hiện ngộ độc. Khi kiểm tra thật kỹ căn phòng ở của họ, quan huyện phát hiện thấy ở hầm chứa rau có một lối ngầm thông sang nhà hàng xóm là Tôn Khôn.
– Qua việc xét hỏi, Tôn Khôn thừa nhận là có tằng tịu với vợ Hách Quảng Hữu. Thế nhưng vợ của Hách vẫn không nhận tội, cứ một mực nói rằng lối đi ấy đã có sẵn ngay từ khi mua căn nhà này, còn Tôn Khôn thì có mấy lần ve vãn ả, nhưng ả chưa nhận lời bao giờ. Thậm chí, ả còn lên tiếng chửi bới Tôn Khôn thậm tệ, nói rằng do Tôn Khôn ve vãn ả không được, nên mới ra tay giết chồng ả. Thế là Tôn Khôn sợ quá, quay ra phản cung, nói rằng lối đi ấy tuy thông hai nhà với nhau, nhưng hắn chưa bao giờ đi bằng lối ấy. Thế là sự việc mỗi lúc càng thêm phức tạp hơn. Địch Nhân Kiệt vốn không ưa dùng ”roi vọt tra khảo” để thẩm án, mà muốn tìm ra chứng cứ cụ thể để phán quyết, cho nên ông đã kiên nhẫn hỏi vợ của Hách Quảng Hữu:
Chồng ngươi ban ngày còn khoẻ mạnh như thế, tại sao đến đêm lại đột nhiên lăn ra chết như vậy?
– Đấy cũng chỉ tại cái số người ta nó thế – Vợ Hách đáp:
Tục ngữ có câu Diêm Vương bắt chết canh ba, thì anh cũng chẳng sống qua canh năm. Dạ, mùa xuân vừa rồi con có đi xem một quẻ bói, nói vợ chồng con tuổi sát nhau, anh ấy không chết, thì con phải chết. Nếu sớm biết đúng như thế, thì con đã xin được chết trước thay cho chồng con ạ!.
Đọc thêm: Cố Thiểu Liên vẽ đại bàng khuyên vua
– Vợ của Hách mồm mép liến thoắng, rõ ràng chỉ là những lời nói láo, nhưng từ những câu nói ấy của ả, Địch Nhân Kiệt biết rằng ả là người tin vào thuyết nhân quả báo ứng và có Diêm Vương ở âm phủ, nên lập tức cho giam vợ của Hách vào ngục và nghĩ ra một kế sách rồi dặn dò bọn sai dịch cứ thế mà làm.
Canh ba hôm ấy, một cơn gió lạnh thổi vào trong ngục khiến cho vợ của Hách Quảng Hữu, đang ngủ say bỗng giật mình tỉnh dậy. Ả thấy hai con quỷ xoã tóc quàng dây xích lạnh ngắt vào cổ ả! lôi tới một công đường tối om om, hai bên bọn hung thần giơ nanh múa vuốt đứng thành hàng, đầu trâu mặt ngựa dữ dằn như beo như sói. Ở phía trên cao, diêm vương ngồi chễm chệ giữa công đường. Nhìn thấy cảnh ấy, ả sợ hết hồn hết vía.
– Trong ánh nến nhoà nhạt chập chờn, từ sau sảnh đường, một hồn ma trai trẻ lững thững bước ra, hai con mắt lồi nhìn thẳng vào mặt ả dằn từng tiếng:
Con giặc cái này! Hãy trả lại mạng sống cho tao!
– Ả mở mắt ra nhìn, người đó chính là chồng ả, Hách Quảng Hữu.
Diêm Vương đập bàn cất tiếng hỏi:
– Hách Quảng Hữu! Ngươi có điều gì oan khuất thì hãy mau bấm báo đi!
Hồn ma Hách Quảng Hữu dâng lên một tờ giấy và nói:
– Nỗi oan của con, con đã viết hết trong tờ cáo trạng này, xin đại vương hãy đọc ạ!
Xem xong tờ cáo trạng, Diêm Vương nhìn vào mặt vợ của Hách, quát lên:
– Con dâm phụ to gan lớn mật kia, ngươi dám tằng tịu tư thông với kẻ gian phu, mưu giết hại chồng mình, còn không khai thực ra sao?
Bọn hung thần đứng bên, cùng lũ quỷ đầu trâu mặt ngựa nhao nhao gầm lên từng hồi. Ả sợ hãi sụp xuống xin tha tội, để khỏi phải xuống địa ngục, và xin khai hết tội lỗi của mình.
– Thì ra, sau khi tằng tịu tư thông vôi Tôn Khôn, ả đã rắp tâm hãm hại Hách Quảng Hữu. Hôm tết Đoan Ngọ, nhân dịp chồng mình uống rượu say, ả đã dùng cây kim khâu đế giày châm thẳng vào gáy chồng. Vì có tóc che vết thương nên ngoài hiện tượng lồi mắt ra, người khác không thể tìm ra được nguyên nhân cái chết.
Khi ả cung vừa khai điểm chỉ xong xuôi, đèn nến trong công đường được thắp sáng lên như ban ngày, người làm Diêm Vương ngồi giữa công đường, chính là Địch Nhân Kiệt đóng giả. Còn bọn quỷ thần đầu trâu mặt ngựa và hai con quỷ xoã tóc kia đều là sai dịch cải trang.
– Ả vợ của Hách Quảng Hữu định phản cung, nhưng đã có sai dịch đến báo, sau đầu của nạn nhân đã tìm thấy một cây kim còn cắm ở đó. Nhìn vật chứng sờ sờ, ả không còn đường chối cãi nữa.